สบู่ คืออะไร? มีประโยชน์อย่างไร?
สบู่ คือกรดเกลือของไขมันที่เกิดจากปฏิกิริยาซาพอนิฟิเคชัน (saponification) ซึ่งเป็นปฏิกิริยาระหว่างไขมันหรือน้ำมัน (ไทรกลีเซอไรด์) ที่ได้จากพืชหรือสัตว์ กับสารละลายด่างในอุณหภูมิที่เหมาะสม ทำให้เกิดสบู่ และมีผลพลอยได้เป็นกลีเซอรีนหรือกลีเซอรอล ซึ่งเป็นสารให้ความชุ่มชื้นต่อผิวอีกด้วย
สบู่ (soap) จัดเป็นผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดประเภทหนึ่ง มีคุณสมบัติในการชำระล้างขจัดคราบสิ่งสกปรก ในอดีตสบู่ไม่ได้ถูกใช้สำหรับการทำความสะอาดร่างกายเพียงอย่างเดียว แต่ใช้สำหรับสระผม ซักผ้า ล้างจาน และทำความสะอาดสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ต่อมามีการค้นพบสารซักฟอก (detergent) ซึ่งเป็นสารสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติในการขจัดคราบสิ่งสกปรกที่ดีกว่าสบู่ สบู่จึงมีบทบาทลดลงเหลือเพียงใช้สำหรับทำความสะอาดร่างกาย
ประเภทของสบู่
สบู่ แบ่งประเภทหลัก ๆ เป็น 2 ประเภท ได้แก่ สบู่ถูตัว และ สบู่ประเภทอื่น ๆ
1. สบู่ถูตัว
สบู่ถูตัว มี 5 ชนิด ได้แก่
สบู่ถูตัวทั่วไป (toilet soap)
สบู่ที่เติมสารระงับเชื้อ (antimicrobial soap)
สบู่ประเทืองผิว (beauty soap)
สบู่เด็ก (baby soap)
สบู่สังเคราะห์ (synthetic soap)
2. สบู่ประเภทอื่น ๆ
สบู่ประเภทอื่น ๆ เช่น สบู่ยา (medicated soap) สบู่คาร์บอลิก (carbolic soap) สบู่ซักล้าง (laundry soap) สบู่เหลว (liquid soap) เป็นต้น
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “สบู่”
1. จากบันทึกพบว่า การใช้สบู่ครั้งแรกเกิดขึ้นประมาณ 3000 ปีก่อนคริสตกาล
– โดยชาวสุเมเรียนใช้สบู่ที่ทำจากน้ำและขี้เถ้าผสมกับไขมันสัตว์ เพื่อทำความสะอาดจานและขนสัตว์ก่อนการย้อมสี
2. เดิมทีสบู่ใช้เป็นยารักษาโรค
– เอกสารทางการแพทย์ประมาณ 1500 ปีก่อนคริสตกาล อธิบายถึงการสร้างสบู่ที่ใช้รักษาโรคผิวหนัง
– ในปัจจุบัน สบู่มักมีคุณสมบัติในการรักษาสิว ผื่นคัน สะเก็ดเงิน และ โรคผิวหนังชนิดอื่น ๆ
3. อ่างอาบน้ำโรมันแห่งแรกถูกสร้างขึ้น 312 ปีก่อนคริสตกาล
– เมื่ออารยธรรมโรมันก้าวหน้า การอาบน้ำก็เช่นกัน เมื่ออ่างอาบน้ำเกิดขึ้น มีความคิดว่าการใช้สบู่ในการชำระล้างคงได้รับการเผยแพร่ไปทั่วอาณาจักรโรมันเช่นกัน
4. การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันในปี ค.ศ. 476 นำมาสู่การล่มสลายของสุขอนามัยในยุโรปส่วนใหญ่
– เกิดภัยพิบัติในยุคมืด และ อายุขัยของคนลดลงเหลือประมาณ 35 ปี
5. ในศตวรรษที่ 8 สบู่ได้กลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้งในอิตาลีและสเปน ตามมาด้วยประเทศฝรั่งเศส
6. ช่วงปลายยุค 1600 ผู้คนเริ่มเห็นความเชื่อมโยงระหว่างสุขอนามัยส่วนบุคคลกับโรคภัย
7. ค.ศ. 1853 ระเบิดถูกประดิษฐ์ขึ้นโดยทำจากอนุพันธ์ทางเคมีของกลีเซอรีน (ไนโตรกลีเซอรีน) ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์เหลือใช้จากการทำสบู่
8. นักวิจัยในลอนดอนประเมินว่าถ้าทุกคนล้างมือด้วยสบู่เป็นประจำ จะสามารถป้องกันการเสียชีวิตได้นับล้านคน
เอกสารอ้างอิง
http://www.sptn.dss.go.th
http://webdb.dmsc.moph.go.th
https://ukcleaning.co.uk
แชร์บทความนี้