สบู่ คืออะไร? มีประโยชน์อย่างไร?

สบู่ คือกรดเกลือของไขมันที่เกิดจากปฏิกิริยาซาพอนิฟิเคชัน (saponification) ซึ่งเป็นปฏิกิริยาระหว่างไขมันหรือน้ำมัน (ไทรกลีเซอไรด์) ที่ได้จากพืชหรือสัตว์ กับสารละลายด่างในอุณหภูมิที่เหมาะสม ทำให้เกิดสบู่ และมีผลพลอยได้เป็นกลีเซอรีนหรือกลีเซอรอล ซึ่งเป็นสารให้ความชุ่มชื้นต่อผิวอีกด้วย

สบู่ (soap) จัดเป็นผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดประเภทหนึ่ง มีคุณสมบัติในการชำระล้างขจัดคราบสิ่งสกปรก ในอดีตสบู่ไม่ได้ถูกใช้สำหรับการทำความสะอาดร่างกายเพียงอย่างเดียว แต่ใช้สำหรับสระผม ซักผ้า ล้างจาน และทำความสะอาดสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ต่อมามีการค้นพบสารซักฟอก (detergent) ซึ่งเป็นสารสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติในการขจัดคราบสิ่งสกปรกที่ดีกว่าสบู่ สบู่จึงมีบทบาทลดลงเหลือเพียงใช้สำหรับทำความสะอาดร่างกาย

ประเภทของสบู่

สบู่ แบ่งประเภทหลัก ๆ เป็น 2 ประเภท ได้แก่ สบู่ถูตัว และ สบู่ประเภทอื่น ๆ

1. สบู่ถูตัว

สบู่ถูตัว มี 5 ชนิด ได้แก่
สบู่ถูตัวทั่วไป (toilet soap)
สบู่ที่เติมสารระงับเชื้อ (antimicrobial soap)
สบู่ประเทืองผิว (beauty soap)
สบู่เด็ก (baby soap)
สบู่สังเคราะห์ (synthetic soap)

2. สบู่ประเภทอื่น ๆ

สบู่ประเภทอื่น ๆ เช่น สบู่ยา (medicated soap) สบู่คาร์บอลิก (carbolic soap) สบู่ซักล้าง (laundry soap) สบู่เหลว (liquid soap) เป็นต้น

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “สบู่”

1. จากบันทึกพบว่า การใช้สบู่ครั้งแรกเกิดขึ้นประมาณ 3000 ปีก่อนคริสตกาล
– โดยชาวสุเมเรียนใช้สบู่ที่ทำจากน้ำและขี้เถ้าผสมกับไขมันสัตว์ เพื่อทำความสะอาดจานและขนสัตว์ก่อนการย้อมสี

2. เดิมทีสบู่ใช้เป็นยารักษาโรค
– เอกสารทางการแพทย์ประมาณ 1500 ปีก่อนคริสตกาล อธิบายถึงการสร้างสบู่ที่ใช้รักษาโรคผิวหนัง
– ในปัจจุบัน สบู่มักมีคุณสมบัติในการรักษาสิว ผื่นคัน สะเก็ดเงิน และ โรคผิวหนังชนิดอื่น ๆ

ผื่นแพ้ สิว ผื่นคัน สะเก็ดเงิน และ โรคผิวหนังอื่น ๆ

3. อ่างอาบน้ำโรมันแห่งแรกถูกสร้างขึ้น 312 ปีก่อนคริสตกาล
– เมื่ออารยธรรมโรมันก้าวหน้า การอาบน้ำก็เช่นกัน เมื่ออ่างอาบน้ำเกิดขึ้น มีความคิดว่าการใช้สบู่ในการชำระล้างคงได้รับการเผยแพร่ไปทั่วอาณาจักรโรมันเช่นกัน

4. การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันในปี ค.ศ. 476 นำมาสู่การล่มสลายของสุขอนามัยในยุโรปส่วนใหญ่
– เกิดภัยพิบัติในยุคมืด และ อายุขัยของคนลดลงเหลือประมาณ 35 ปี